Iemand vroeg mij laatst wat ik zo goed vind aan mediation. Ik denk dat met name het effect dat de veiligheid van het mediationproces op partijen heeft, mij tot een groot pleitbezorger van mediation maakt.
Ik ben als mediator veel bij samenwerkings- en arbeidsconflicten betrokken. Tijdens het begin van het mediationproces, merk ik dat die veiligheid er niet -of onvoldoende- is tussen partijen. Zowel werkgevers als werknemers, leidinggevenden als medewerkers, handelen dan met de juridische consequenties van hun gedrag in het achterhoofd. Wet- en regelgeving en de do’s and dont’s met betrekking tot het personeelsdossier hebben grote invloed op wat ze wel en wat ze niet zeggen. Het is onveilig en het vertrouwen in elkaar is ernstig beschadigd. Partijen zijn tegenstanders.
Echter, op het moment dat wordt afgesproken en vastgelegd dat alle informatie die gedeeld wordt tijdens het mediationproces vertrouwelijk is, dat de mediator neutraal, onafhankelijk en onpartijdig is, dat er pas een oplossing is als alle partijen het er volledig mee eens zijn, verandert er iets tussen partijen. Het geeft partijen een gevoel van veiligheid. Veiligheid om met elkaar over verschillende oplossingsrichtingen na te denken, veiligheid om te vertellen wat voor hen belangrijk is in een mogelijke oplossing, veiligheid om verschillende opties met elkaar te bespreken zonder dat daar (juridische) consequenties aan verbonden zijn.
Het conflict is daarmee nog niet opgelost, maar het effect dat dit heeft is enorm. Er is een omslag van strijdende partijen die zich hebben ingegraven in hun standpunten, naar partijen die ontdekken dat ze de oplossing samen in eigen hand hebben. Die zien dat ze een gezamenlijke, efficiënte en duurzame oplossing kunnen vinden, zonder winnaar of verliezer. Daar getuige van zijn is voor mij iedere keer weer bijzonder.
